-OSMANLI'DA KIYAFET İNKILAPLARI ; KRAVAT- Rabia ŞEKER

Günümüzde çekilen film ve diziler insanların aklını olabildiğince karıştırmaktadır. Tarihi olay ve gelişmeleri o döneme göre değerlendirmek gerekmektedir . Günümüz yargılarına  göre değerlendirmek bizi yanlışlığa sürüklemektedir . Dönemin ihtiyaç ve gereksinimlerine göre yenilikler yapılmıştır. Şuan mantıksızmış gibi gelse de o dönem ihtiyaçlarından buna örnek verecek olur isek ; kravat..

Kravat boyun bağıdır. Kelime Hırvatların croates kelimesinden gelmektedir. Hırvatlar boyunlarına çeşitli kumaş ve derilerden ,kendilerine özgü bağlama şekli ile uzun bez bağlarlardı. Hem bu sayede ordudaki insanların farklı renkte ve şekilde kullandığı bağlar sayesinde askerlerin hangi grupta olduğu anlaşılmaktadır. Bir başka düşünce ise manevi boyuttadır : " Savaşa gidecek olan askerin boynuna bu bağları kadınlar bağlardı. Uzakta görev de olan askerler bu  bağlara bakarak ev ve aile özlemini giderirlerdi ve bu bağlar bağlanırken atılan her düğümün onları koruyacağına inanıyorlardı. " Bu boyun bağlarına zamanla kravat denilmiştir.

Osmanlı da ise her kesimde erkeğin kendi mesleğine meşrebine göre kıyafetleri vardı. Kullandıkları eşyalar bir insanın dinini ve sosyal statüsünü belirtmekteydi. Berber kalfasında mevlevilere kadar herkes kıyafetlerinden tanınıyordu. Osmanlı erkeklerinin saç kesimi, ayakkabı ve aksesuarları da kendine özgüydü. Örneğin subaylar sarı ayakkabı, erler kırmızı ayakkabı, ulema ise mavi ayakkabı giymekteydi.

İpekte ki İslam dinine göre yasaktan dolayı  ipek giymek haricinde hiçbir giysi yasaklanmazdı fakat gelenek ve göreneklere göre müslümanlar görünüşte bile gayr-i müslimlerden ayrı olması gerekmektedir. Müslüman ve gayr-i müslim i birbirinden ayırmak amacıyla onların giydiği kıyafeti giymemeye çalışılmıştır.

Tanzimat ile birlikte bir çok alan da olduğu gibi kılık kıyafet alanında da değişme ve gelişmeler meydana gelmiştir. Avrupadan bir çok şey örnek alınmıştır. Kişilerin giydiği kıyafetten hangi statüde olduğu anlaşılmaktaydı fakat tam bir düzen oluşturulmak istenmekteydi ancak kravat Osmanlıya ancak 1.Dünya savaşından sonra setre kolalı gömlek, parlak ayakkabılar ve fes ile birlikte okur- yazar Osmanlı erkeklerinin vazgeçilmez kıyafeti olmuştur. Diğer yönden aydın Osmanlı erkeği kravatı zarif kravat iğnesi ile süslemeye de ihmal etmedi.

Batılılaşma hareketleri etkisinde aydınlar arasında kullanılan kravatın ilk defa  Osmanlı Devletinin sultanı: Sultan Abdulmecidin de tercih etmesi ile kravat devlet dairesine girmiştir.

Tüm bu gelişmeler  rağmen köylüler ve esnaf halk kravatı tasnif etmedi. Türkler kravati renk ve şekilden ziyade ona "kalem efendiliği ve memuru " simgeleyen işaret oldu. "Medeniyet yuları " diye anılmasının sebebi de budur.

Günümüz de ise kravat kullanımı oldukça fazladır. Dünya da 650 milyon civarında kullanıldığı tahmin edilmektedir.