Mustafa Kemal Atatürk 6 yaşında iken annesinin ısrarları üzerine
mahalle mektebine girmiş kısa süre sonra şöhretli öğretmenlerin Şemsi
Efendi'nin yeni metotlarla elif be öğretimi yaptığı, özel okula yazılmış esas
öğrenimine burada başlamıştır. Babasının (1886) vefatı üzerine annesi ile
Lankaza'da ki çiftliğe, Zübeyde Hanımın kardeşinin yanına taşınan Mustafa Kemal
eğitimine 6 ay kadar ara vermiş daha sonrasın da Zübeyde Hanım Selanik’te ki
teyzesinin yanına yollayarak eğitim hayatını devam ettirmiş Mustafa Kemal’in
Selanik’te Mülkiye Rüştiyesine (ortaokulu) başlamıştır. Burada matematik
öğretmeninin Mustafa Kemal’i dövmesi üzerine Mustafa Kemal büyükannesi
tarafından okuldan alındı. Çocukluğundan beri askeriyeye hevesi olan Mustafa
Kemal asker olmak istiyordu. Nihayetinde annesinden gizli Selanik Askeri
Rüştiyesinin sınavlarına girdi ve başarılı oldu. Selanik Askeri Rüştiyesine
başladı (1894). Burada çok sevdiği matematik dersinin öğretmeni Yüzbaşı Mustafa
Sabri Bey ona “Kemal” adını vermiştir. Bu okuldan 4. Olarak mezun ölmüştür.
Kurmay Subay Hasan Bey’in tavsiyesi üzerine Manastır Askeri iradesine (lise)
gitmiştir.
Lise hayatında Namık Kemal ve Mehmet Emin Yurdakul ile tanışmasını
sağlayan Ömer Naci, Mustafa Kemal'in de anlatımıyla ona ulusal benliğinin
gururunu tattırmıştır. İstanbul Pangaltı'da ki Harbiye mektebinde
yükseköğrenimine devam etmiştir.
Mustafa Kemal 1902'de Erkan-ı Harbiye Mektebine başlamıştır. Mustafa Kemal
Kurmay Yüzbaşı olarak yemini 21 Ekim 1904 Cuma günü etmiştir. 11 Ocak
1905 Çarşamba günü “Erkânıharbiye yüzbaşılığı ile mektepten neşet ederek
sunuf-u selase de bölük idare ve kumanda etmek üzere 5'inci Orduya memur
buyrulmuştur.” 1907 yılında Kolağası ( Kıdemli yüzbaşı) olan Mustafa Kemal 1909
yılında İstanbul’a giren Hareket Ordusuna Kurmay Başkanlık yaptı. 14 Kasım
1912'de Binbaşılık rütbesini aldı. 1913 yılında Sofya Ateşemiliterliğine atanan
Mustafa Kemal 16. 02. 1913’te Sofya'dayken Yarbay oldu. 05.05.1915'te Albaylığa
terfi etti. 01.04.1916 Tuğgeneral oldu ve 06.03.1917 de Tümgeneralliğe
yükseldi.
(19 Eylül 1921 TBMM tarafından Mustafa Kemal’e Mareşal ve Gazi ünvanı
verildi.)
Türkiye Cumhuriyetinin Kurucu olan Mustafa Kemal Atatürk hayatı boyunca
birçok savaşta bulunmuş ve komutanlık etmiştir. Bunlar;
• 31 Mart Vakası
• Arnavutluk İsyanı
• Trablusgarp Savaşı
• Çanakkale Savaşı
• Doğu (Kafkas) Cephesi
• Suriye – Filistin Cephesi
• Kurtuluş Savaşı
• Büyük Taarruz
Atatürk’ün ifadesiyle “Türk Milleti aleyhine asırlardan bari hazırlanmış ve
Sevr Anlaşması’yla tamamlandığı zannedilmiş büyük bir suikastın yıkılışını
ifade eden bir vesika” olan Lozan Barış Konferansı 24 Temmuz 1923 günü
imzalandı. Bu antlaşma ile Türkiye Devleti’nin bağımsızlığı bütün dünyaca
onaylanıyor, milli sınırlarımız çiziliyor, ekonomik anlamda kapitülasyonlar
kaldırılıyordu.
13 Ekim 1923'te Ankara Türkiye Büyük Millet Meclisi kararı ile Türkiye
Devleti'nin hükümet merkezi oldu.
29 Ekim 1923’te TBMM tarafından kabul edilen anayasa değişikliği ile
Cumhuriyet ilan oldu. Mustafa Kemal Paşa oy birliği ile Türkiye Cumhuriyeti’nin
ilk Cumhurbaşkanı seçildi.
Cumhuriyetin ilanı ile gerçekleşen bu büyük siyasi inkılabın yanı
sıra devlet örgütü ve toplum yönetiminin de çağdaş devlet anlayışına uygun
olarak düzenlenmesi gerekiyordu. Milletin çağdaş uygarlık seviyesine en kısa
zamanda erişebilmesi için inkılaplar birbirini takip etmeye başladı. Toplamına
Atatürk İnkılapları dediğimiz inkılaplar şu şekilde;
• Siyasal Alanda Yapılanlar
Cumhuriyetin İlanı
Halifeliğin Kaldırılması
• Eğitim ve Kültür Alanında Yapılanlar
Tebhid-i Tedrisat Kanunu
Yeni Türk Harflerinin Kabulü
Türk Tarih ve Türk Dil
Kurumlarının Kurulması
Güzel Sanatlar Alanındaki
Yenilikler
• Hukuk Alanında Yapılanlar
1921 ve 1924 Anayasaları
Türk Medeni Kanunu
• Toplumsal Alanda Yapılanlar
Kadın Hakları
Şapka ve Kıyafet İnkılabı
Tekke ve Zaviyelerin Kapatılması
Soyadı Kanunu
Uluslararası Saat, Takvim, Rakam ve Ölçü
Birimlerinin kabul edilmesi
• Ekonomi Alanında Yapılanlar
Türkiye İktisat Kongresi
Tarımın Teşvik Edilmesi
Sanayi Alanında Gelişmeler
Dış Ticaret ve Para Politikası
İlkeleri: Cumhuriyetçilik, Milliyetçilik, Halkçılık, Devletçilik, Laiklik,
İnkılapçılık
Ayrıca Atatürk’ün bu süre zarfında yazmış olduğu kitaplar
1) Tabiye Meselesinin Halli ve Emirlerinin Sureti Tahririne Dair
Nesagih
2) Takımın Muharebe Talimi
3) Cumali Ordugâhı- Süvari: Bölük, Alay, Liva Talim ve Manevraları
4) Tabiye ve Tatbikat Seyahati
5) Bölüğün Muharebe Talimi
6) Zabıt ve Kumandan ile Hasbihal
7) Nutuk
8) Vatandaş için Medeni Bilgiler
9) Geometri
Bütün hayatı mücadele için geçen Atatürk’ün 1937 sonlarına doğru sağlığı
bozulmaya başladı. Kendisinde mevcut olan karaciğer yetmezliği Ocak 1938 de
daha da belirginleşti. Büyük önder son günlerini İstanbul’da şürekâmı
doktorların gözetimi altında geçirdi. 10 Kasım 1938 Perşembe günü saat dokuzu
beş geçe Dolmabahçe Sarayında hayata gözlerini yumdu.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder